Tüp bebek tedavilerinin % 7-42’sinde görülen luteal faz kanaması, yumurta toplamadan 7-8 gün sonra, hafif kanama şeklinde olur.
Embriyo transferi ile gebelik testi arasındaki dönemde görülen kanamalar hasta için çok endişe verici olmaktadır. Bu kanamalar hastaya tedavisinin başarısız olduğunu düşündürür. Bu dönemde kanama olması ile tedavinin başarısızlıkla sonuçlanması arasında bir ilişki olduğu saptanmış olmakla birlikte, buna rağmen gebelikle sonuçlanan çok vaka vardır.
Kadının doğal döngüsünde luteal faz nedir?
Kadınların doğal aylık döngüsünde yumurtlamadan sonra yumurtalıklarda oluşan korpus luteum adı verilen yapı progesteron ve estradiol hormonları salgılayarak rahmi embriyonun tutunabilmesi için implantasyona hazırlar. Bu döneme ‘luteal faz’ adı verilir.
Korpus luteum tarafından salgılanan hormonlar, erken dönem hamilelikte plasentanın ürettiği hormonların devreye girene kadar yani gebeliğin 7. haftasına kadar hamileliğin devamını sağlar. Korpus luteum adı verilen bu yapı olmasaydı tüm hamilelikler düşükle sonuçlanırdı.
Tüp bebek tedavisinde luteal fazı desteklemek için neden ilaç kullanılır?
Tüp bebek tedavilerinde ilk aşama yumurtalıkların ilaç yardımıyla uyarılmasıdır. Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılmasının korpus luteumun fonksiyonunu bozduğu bilinmektedir. Normalin üzerindeki hormon düzeyleri beyin üzerinde ters etki yaratarak yukarıda bahsettiğimiz luteal fazın kısalmasına neden olurken aynı zamanda özellikle progesteron hormonunun ani düşüşü nedeniyle luteal faz kanamasına yol açar. Bu nedenle ani hormon düşüşünü engellemek için luteal faz destekleyici ilaçlar tüp bebek tedavisinde başarıyı artırmak için mutlaka kullanılmalıdır.
Luteal faz kanamalarını önlenmenin tek yolu yeterli miktarda luteal faz destek ilacı kullanılmasıdır. Yumurtalıkların uyarılması nedeniyle luteal fazın çok kısa olması tüp bebek tedavisinin başarısız olmasına yol açabilir.
Luteal faz desteği olarak verilen progesteron hormonu nasıl kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
Araştırmalar progesteron hormonuna başlamak için en ideal zamanın yumurta toplamadan hemen sonra olduğunu göstermektedir.
Progesteronun oral, vajinal, rektal ve kas içi kullanıma uygun türleri mevcuttur. Günümüzde tüp bebek tedavilerinde genellikle vajinal veya kas içi kullanım tercih edilmektedir. Araştırmalar oral progesteron kullanımının diğer yöntemlere göre daha düşük hamilelik ve implantasyon oranlarına neden olduğunu göstermiştir. Vajinal progesteron kullanımı rahimde daha yüksek düzeylere ulaşılmasını sağlamakta ve hastalar tarafından kullanım kolaylığı nedeniyle tercih edilmektedir. Merkezimizde progesteron kullanımı rutin olarak vajinal olarak hastalara tavsiye edilmektedir.
Vajinal kullanım, akıntı ve vajinada iritasyon gibi yan etkiler dışında hastalar tarafından iyi tolere edilmektedir. Kas içi uygulamada enjeksiyonun neden olduğu acı, nadir de olsa alerjik reaksiyon ve uygulama bölgesinde apse oluşma ihtimali, vajinal uygulamada görülmemektedir.
Embriyo transferi sonrası kanama görüldüğünde ne yapılmalıdır?
Embriyo transferi sonrası kanama yaşayan hastalar tedavilerinin başarısız olduğunu düşünerek ilaçları kullanmayı bırakabilirler. Oysa halen hamilelik ihtimali sürmektedir. Bu nedenle ilaçlar kesinlikle bırakılmamalıdır. Transfer sonrası kanama görüldüğünde mutlaka doktorunuzla veya tüp bebek koordinatörünüzle iletişime geçmelisiniz.
